Bazylika
BAZYLIKI - to budowle znane od V w. przed Chrystusem. Początkowo pojawiły się w Grecji i przeznaczone były na zgromadzenia publiczne (sądy, zebrania, targi). Później spotkać je można było także w Rzymie (bazylika handlowa, sądowa, wojskowa, audiencyjna, kultowa). Według niektórych badaczy geneza bazyliki sięga starożytnego Egiptu.
BAZYLIKA MNIEJSZA w LUDŹMIERZU
W Kościele katolickim niektórym świątyniom nadaje się honorowy tytuł Bazyliki Większej lub Bazyliki Mniejszej.
Bazylika Większa – to kościół papieża z jego tronem. Jest zaledwie kilka bazylik większych na świecie, w tym pięć w Rzymie.
Bazylika Mniejsza – to tytuł nadany niektórym katedrom bądź kolegiatom (w Polsce np. Katedra Św. Wojciecha w Gnieźnie, Św. Jana w Warszawie).
Wyróżnienie tym tytułem oznacza szczególny związek z Kościołem Rzymskim i z Ojcem Świętym. Doceniony jest w ten sposób wkład całej wspólnoty wierzących w rozwój wiary.
W Archidiecezji Krakowskiej tytuł ten poza Krakowem, Kalwarią Zebrzydowską i Wadowicami nadano Kościołowi Wniebowzięcia NMP w Ludźmierzu. Aktu tego dokonała z upoważnienia Ojca Świętego Jana Pawła II Kongregacja Kultu Bożego i Sakramentów Świętych w dniu 22 lutego 2001 roku. Uroczyste nabożeństwo ogłoszenia tytułu odbyło się 18 maja 2001 roku, tj. w dniu 81 urodzin Ojca Świętego.
Normy o Bazylikach Mniejszych są zawarte po Soborze Watykańskim II w dekrecie „Domus Dei” z 6 czerwca 1968 r. ogłoszonym przez „Świętą Kongregację Obrzędów” (A.A.S. LX, 1968, 536-539). W oparciu o najnowsze dokumenty liturgiczne, jak również po doświadczeniu lat przeszłych, Kongregacja Bożego Kultu i Dyscypliny Sakramentów ustanowiła w tym przedmiocie obowiązujące normy.
Warunki do otrzymania tytułu Bazyliki Mniejszej:
- Kościół, który się ubiega o tytuł Bazyliki, powinien być liturgicznie konsekrowany i w diecezji powinien zajmować centrum działalności liturgicznej i duszpasterskiej, przede wszystkim w celebrowaniu Świętej Eucharystii, Sakramentu Pokuty i innych sakramentów, aby były przykładem dla innych z powodu ich przygotowania i wykonania, wiernie zachowując normy liturgiczne z udziałem ludu Bożego.
- Aby była możliwość przykładnego sprawowania ceremonii liturgicznych – kościół musi posiadać odpowiednią wielkość, w prezbiterium dostateczną ilość miejsca. Różne elementy służące do liturgicznego celebrowania (jak ołtarz, ambona, tron dla celebransa) powinny być umieszczone według wymogów odnowionej Liturgii. (Mszał Rzymski, Inatitutio Generalis, nm. 253-280).
- Kościół powinien się cieszyć w diecezji szacunkiem, jeśli jest wybudowany z wdzięczności dla Boga za jakieś wydarzenie historyczne lub religijne, albo jest w nim przechowywane ciało lub znaczna relikwia jakiegoś Świętego, albo święty obraz czczony przez wiernych. Bierze się także pod uwagę aspekt historyczny i artystyczny kościoła.
- Aby w kościele z biegiem Roku Liturgicznego w poszczególnych czasach mogła być godnie odprawiana liturgia Święta, potrzebna jest odpowiednia ilość prezbiterów, którzy są przydzieleni kościołowi do pracy duszpasterskiej i liturgicznej, zwłaszcza do celebrowania Eucharystii – Pokuty. (Powinien też być zespół spowiedników, aby w poszczególnych godzinach był do dyspozycji wiernych). Ponadto wymagana jest odpowiednia liczba ministrantów, jak również schola cantorum i zespoły liturgiczne w urządzeniu uroczystości dla wiernych, muzyki i śpiewu świętego.